Έφαγε τον αγλέουρα

Όταν ήμουν μικρή, τον αγλέουρα, τον φανταζόμουν σαν κάποιο αιλουροειδές ζώο. Ναι, ναι, μη γελάς. Αργότερα, άρχισα να τον φαντάζομαι σαν αρνί. Πρέπει να είχα επηρεαστεί από μία ατάκα της Ελληνικής ταινίας, “Η γυνή να φοβήται τον άνδρα”, δεν εξηγείται αλλιώς. Θυμάσαι την ατάκα της χήρας που έκλαιγε τον Μιχαλάκη; “Τι το ’θελες και το ’φαγες κι ’εσκασες, Μιχαλάκη μου!”, έλεγε η χήρα κλαίγοντας. “Αχ, τι το ’θελες το μαγκούφι το αρνί;” Πολύ αργότερα, αυθαίρετα υπέθεσα πως αγλέουρας μάλλον δεν υπήρχε, πως ήταν απλώς μία λέξη που υποδήλωνε την κατανάλωση μεγάλης ποσότητας φαγητού, η οποία είχε ως συνέπεια την τάση για εμετό. Βλέπεις, η αναγούλα και ο αγλέουρας έχουν κάποια κοινά γράμματα και ακούγονται κάπως παρόμοια, δε νομίζεις;

Από τότε μέχρι  σήμερα, πίστεψέ με, δε με απασχόλησε ξανά το ζήτημα, ούτε το ξανασκέφτηκα ποτέ. Αλλά ξέρεις τι συμβαίνει όταν ψάχνεις... Συνήθως βρίσκεις κάτι ξεχασμένο, κάτι που δεν το θυμόσουν καν. Ψάχνοντας λοιπόν για την Ελληνική ονομασία ενός Κινέζικου βοτάνου, του 甘遂 (gan sui), έπεσα πάνω στον αγλέουρα. Αλλά, πριν σου πω τι ανακάλυψα και σε ποια συμπεράσματα κατέληξα, θα ήθελα να πάρεις λίγο χρόνο, για να σκεφτείς και να αναρωτηθείς για τα παρακάτω.

Σου έχει τύχει ποτέ να φας πάρα - μα πάρα - πολύ; Έφαγες τόσο που να νόμιζες ότι θα έσκαγες από το φαί; Μήπως θυμάσαι γιατί έφαγες τόσο; Θυμάσαι πώς ένιωθες πριν αρχίσεις να τρως; Θυμάσαι πώς ένιωθες μετά; Έχεις φάει ποτέ τον αγλέουρα; Πιστεύεις ότι γίνεται να πάθεις κάτι κακό αν φας τον αγλέουρα; Αλήθεια, υπάρχει περίπτωση να έφαγες τον αγλέουρα και να μην το ξέρεις; Τελικά, τι είναι αυτός ο αγλέουρας; Ξέρεις;

Οι αρχαίοι Έλληνες έκαναν λόγο για κάποιο φυτό που ονομαζόταν ελλέβορος. Η επιστημονική του ονομασία είναι Helleborus Cyclophyllus. Ο ελλέβορος λοιπόν, είναι ένα δηλητηριώδες φυτό, το οποίο έχει οδοντωτά φύλλα και κιτρινοπράσινα άνθη. Το βρίσκουμε στα ξέφωτα των ορεινών δασών, κυρίως στην Ελλάδα, στην Αλβανία και στη Βουλγαρία. Η οσμή του είναι τόσο δυσάρεστη που σου προκαλεί ναυτία. Αλλά και η γεύση του είναι εξ’ ίσου δυσάρεστη. Είναι πολύ πικρό και στυφό. Όμως, αυτό το φυτό, οι αρχαίοι Έλληνες φαίνεται πως το χρησιμοποιούσαν για θεραπεία. Μάλιστα, έχει διασωθεί ένα ρήμα, το ελλεβορίζω, που σημαίνει θεραπεύω χορηγώντας ελλέβορο.

Με τα χρόνια, τόσο το βότανο ελλέβορος, όσο και το ρήμα ελλεβορίζω, ξεχάστηκαν. Ο ελλέβορος που τον χορηγούσαν σε περιπτώσεις πολύ σοβαρής δυσπεψίας, επειδή προκαλούσε την αποβολή των παθογόνων χυμών από το σώμα, ήταν ένα πολύτιμο γιατροσόφι, που είχε όμως πολύ βίαιη εμετική δράση και γι’ αυτό, με την εξέλιξη στους τομείς της ιατρικής και της φαρμακολογίας, αντικαταστήθηκε από εύγευστα χάπια, με πολύ πιο ήπια δράση - και σιγά-σιγά ξεχάστηκε. Οι τελευταίοι Έλληνες που ασχολήθηκαν μαζί του, πρέπει να ήταν κάποιοι πρακτικοί γιατροί, οι οποίοι τολμούσαν να θεραπεύουν ακόμη με ελλέβορο. Αυτοί δε θεράπευαν μόνο τη βαριά δυσπεψία με ελλέβορο, θεράπευαν και κάποιες δερματικές παθήσεις, την επιληψία, τη μελαγχολία, αλλά και την ψυχολογική ασθένεια της μανίας.  

Σχεδόν ταυτόχρονα με τους αρχαίους Έλληνες, στην Κίνα, χρησιμοποιούσαν τη ρίζα του甘遂 (gan sui) για θεραπεία. Οι αρχαίοι Κινέζοι γνώριζαν πως αυτό το πικρό και στυφό βότανο περνούσε μέσα από τους μεσημβρινούς των νεφρών, του παχέος εντέρου και του πνεύμονα και επειδή ήταν κρύας φύσης, μπορούσε να θεραπεύει τα οιδήματα, τη δυσουρία, τις μολύνσεις στους λεμφαδένες, τη δυσπεψία, και γενικώς, μπορούσε να καθαρίζει τον οργανισμό από αυτό που ονομάζουν παθογόνο ζέστη και φωτιά. Βέβαια, επειδή κι εκείνοι γνώριζαν ότι το βότανο ήταν δηλητηριώδες και είχε βίαιη καθαρτική δράση, το χρησιμοποιούσαν μόνο μετά από επεξεργασία και με πολλή προσοχή στη δοσολογία.

Η συγκομιδή του γινόταν στα τέλη του Φθινοπώρου ή στης αρχές της Άνοιξης. Πρώτα καθάριζαν τις ρίζες, τις τεμάχιζαν και τις στέγνωναν στον ήλιο. Ακολουθούσε μία ειδική επεξεργασία με ξίδι και στη συνέχεια, το  甘遂 (gan sui) ήταν έτοιμο για χρήση. Οι Κινέζοι δεν ξέχασαν ποτέ το甘遂 (gan sui). Αντίθετα, διαφύλαξαν τη γνώση των προγόνων τους μέχρι τις μέρες μας και το βότανο, ακόμα και σήμερα, το επεξεργάζονται με τον ίδιο τρόπο που έκαναν τότε και το χρησιμοποιούν για να θεραπεύουν τις ίδιες παθήσεις που θεράπευαν και τότε. Ε, λοιπόν, το甘遂 (gan sui) είναι η ευφορβία και ο ελλέβορος, για φαντάσου, ανήκει στην οικογένεια των ευφορβίδων. Καταπληκτικό;

Εμείς όχι μόνο ξεχάσαμε τον ελλέβορο, αλλά ξεχάσαμε και πώς να ελλεβορίζουμε, δηλαδή πώς να θεραπεύουμε με ελλέβορο. Με τα χρόνια, ο ελλέβορος, έγινε ελέβουρος, έγινε αλέβουρος, αλέουρος, αλέουρας, αγλέουρας και τελικά, μόνο ως αγλέουρας κατάφερε να διασωθεί, καλά κριμένος σε μία καθημερινή ρήση, που λίγοι καταλαβαίνουν τη σημασία της. Έφαγε τον αγλέουρα, λέμε και τελικά, εννοούμε ότι έφαγε τόσο πολύ που είχε συμπτώματα παρόμοια με αυτά που θα είχε αν πράγματι έτρωγε τον αγλέουρα. Δηλαδή, πολύ μεγάλη δυσφορία, έντονο πόνο σε όλα τα πεπτικά όργανα, ασυγκράτητη διάρροια, βίαιη τάση για εμετό, μέχρι και παράλυση ή θάνατο. 

Καταλαβαίνεις τώρα πόσο έφαγε ο αξιομακάριστος Μιχαλάκης της χήρας και έσκασε; Ξέρεις, όταν τρώμε για να ικανοποιήσουμε την αίσθηση της γεύσης, της όσφρησης ή της αληθινής πείνας, συνήθως, δεν τρώμε του σκασμού. Υπάρχει όμως και η λεγόμενη συναισθηματική πολυφαγία. Αυτή που κατευθύνεται από ένα αίσθημα κενού. Μην ξεχνάς ότι το στομάχι σου είναι ο δεύτερος εγκέφαλός σου. Αν και δεν επεξεργάζεται ή δεν αντιλαμβάνεται εικόνες και έννοιες όπως ο εγκέφαλός σου, επεξεργάζεται και αντιλαμβάνεται συναισθήματα.

Έτσι, όταν νιώθεις μόνος, αδικημένος ή άδειος, το στομάχι σου προσπαθεί να σε ικανοποιήσει, δημιουργώντας σου την ψευδαίσθηση ότι πεινάς. Το κάνει για να σου δώσει μία επίπλαστη αίσθηση πληρότητας. Την αυταπάτη την αντιλαμβάνεσαι μόνο αφού φας του σκασμού, επειδή συνεχίζεις να νιώθεις το ίδιο μόνος, αδικημένος και άδειος, αλλά υποφέρεις και από μία βαριάς μορφής δυσπεψία, επειδή έχεις φάει του σκασμού.

ΣΥΜΒΟΥΛΗ ΚΑΛΗΣ ΥΓΕΙΑΣ

Αναγνώρισε τα συναισθήματά σου. Μην τρως όταν είσαι σε συναισθηματική φόρτιση. Κανένα συναισθηματικό κενό δε γεμίζει με φαγητό. Κάθε φορά που τρως του σκασμού, είναι σα να τρως τον αγλέουρα, τον ελλέβορο εννοώ. Θα νιώθεις πολύ μεγάλη δυσφορία και έντονο πόνο σε όλα τα πεπτικά σου όργανα και επιπλέον, είναι πιθανό να έχεις ασυγκράτητη διάρροια και βίαιη τάση για εμετό. Αν το παρακάνεις, μπορεί να φτάσεις μέχρι και την παράλυση ή το θάνατο. Σκέψου, ποιο κενό αξίζει να γεμίσει με τέτοιο τρόπο; Ζήσε ισορροπημένα και σύντομα θα διαπιστώσεις πως κενό δεν υπάρχει. Η ανισορροπία είναι αυτή που δημιουργεί την αίσθηση του κενού. 

Να θυμάσαι, για να μην ψάχνεις για αγλέουρα, απλά μην τρως τον αγλέουρα.

Ακολουθεί η ατάκα της χήρας του Μιχαλάκη σε σύντομο βιντεάκι...