Δια πάσαν νόσον και πάσαν μαλακίαν

Υπάρχει ένα άγριο βότανο, που φύεται σε κάποιες περιοχές της Κίνας, στη χερσόνησο της Κορέας και κάπου στη Ρωσία. Είναι προστατευόμενο είδος, λόγω σπανιότητας και γι’ αυτό ανήκει στην κατηγορία των πολύ ακριβών βοτάνων. Αυτό το βότανο, φημολογείται ότι θεραπεύει όλες τις ασθένειες του ανθρώπου. Ρεν σεν (人参, Ren Shen) το λένε οι Κινέζοι. Τζίνσενγκ-Πάναξ το λένε στον υπόλοιπο κόσμο. Tο βρίσκεις σε μορφή σκόνης ή σε φακελάκια τσαγιού, στα μαγαζιά μπαχαρικών, αλλά και σε κάψουλες, στο φαρμακείο. Τελευταία, το Τζίνσενγκ είναι στη μόδα. Εσύ το έχεις δοκιμάσει; Πολύς κόσμος παίρνει Τζίνσενγκ, επειδή έχει ακούσει ότι κάνει καλό. Αν ρωτήσεις σε τι κάνει καλό, σου λένε ότι κάνει καλό σε όλα. Τζίνσενγκ, σου λέει. Βότανο κατάλληλο διά πάσαν νόσον. Διά πάσαν νόσον, ναι, αλλά και διά πάσαν... μαλακίαν;

Καὶ περιῆγεν, λέει, ὁ Ἰησοῦς τὰς πόλεις πάσας καὶ τὰς κώμας, διδάσκων... καὶ κηρύσσων τὸ εὐαγγέλιον... καὶ θεραπεύων πᾶσαν νόσον καὶ πᾶσαν μαλακίαν ἐν τῷ λαῷ. Στην Καινή Διαθήκη, θα βρεις τη ρήση που τιτλοφορεί αυτό το άρθρο. Η ρήση χρησιμοποιείται για να περιγράψει την ιδιότητα κάποιων βοτάνων να θεραπεύουν κάθε ασθένεια και κάθε μαλακίαν. Μαλακίαν, λέγω, βλέπε: μαλθακότητα, αδυναμία, ατονία. Μη μπερδεύεσαι. Μπορεί ο Ιησούς πράγματι να θεράπευε τα πάντα - δεν το γνωρίζω - αλλά δεν είναι αυτό το θέμα μας. Το θέμα μας είναι αν μπορεί να το κάνει αυτό ένα βότανο ή όχι. Μήπως η ρήση χρησιμοποιείται ειρωνικά, υπονοώντας ότι είναι ανόητο και απερίσκεπτο να περιμένεις από ένα βότανο να θεραπεύει τα πάντα; Ας εξετάσουμε αυτή την εκδοχή.  

Τελευταία, σε πολλές καφετέριες, σερβίρουν μαύρο, πράσινο, κόκκινο ή και άσπρο τσάι εκτός του καφέ. Έτσι δεν είναι; Σε κάποιες δε, πιο εναλλακτικές καφετέριες, σερβίρουν το τσάι της επιλογής σου με Τζίντζερ. Με Τζίντζερ, λέγω. Όχι με Τζίνσενγκ. Μη μπερδεύεσαι. Πρόσεξε τι προσπαθώ να σου πω. Αν είχες επιλογή, εσύ ποιο θα διάλεγες; Αυτό με το Τζίντζερ ή αυτό με το Τζίνσενγκ; Με το Τζίνσενγκ, να υποθέσω; Επειδή είναι ακριβό – άρα και καλό; Επειδή είναι στη μόδα; Ή και επειδή φημολογείται ότι είναι κατάλληλο δια πάσαν νόσον και πάσαν μαλακίαν; Αλήθεια, πιστεύεις ότι υπάρχει βότανο που θεραπεύει τα πάντα; Μα, αν υπήρχε τέτοιο βότανο, γιατί να υπήρχαν όλα τα υπόλοιπα; Τέτοιο βότανο, ματά λύπης μου σε πληροφορώ πως, δεν υπάρχει.

Ακόμα και το Τζίνσενγκ-Πάναξ, για το οποίο οι Κινέζοι λένε ότι ανασταίνει και νεκρούς, που δρα μόλις σε 15 με 30 λεπτά, που το αποκαλούν βασιλιά των βοτάνων, ακόμα και αυτό δεν είναι πανάκεια κι ας αποκαλείται Πάναξ. Νεκρούς δεν ανασταίνει, μόνο ετοιμοθάνατους. Και σε καμία περίπτωση δε θα μπορούσα να ισχυριστώ ότι θεραπεύει τα πάντα, ούτε βέβαια ότι δεν έχει παρενέργειες. Στην υπερβολή της ρήσης όμως, θα υπάρχει κάποια αλήθεια. 

Αλήθεια είναι ότι το Τζίνσενγκ-Πάναξ τονώνει την καρδιά, τον πνεύμονα και τον σπλήνα. Αλήθεια είναι ότι ρυθμίζει το  αίμα, καθώς και όλα τα άλλα υγρά του σώματος, συμπληρώνοντας τη χαμένη Γιανγκ ενέργεια του οργανισμού. Αλήθεια είναι ότι αυξάνει την άμυνα του οργανισμού ενάντια στους παθογόνους παράγοντες. Αληθεύει και ότι δρα απευθείας στο Γιουάν Τσι, δηλαδή στο πρωταρχικό, στο αρχέγονο Τσι, συμπληρώνοντας, σχεδόν αμέσως, ό,τι είναι σε έλλειψη, σε περίπτωση που κάποιος είναι ετοιμοθάνατος. Αλλά τι συμπεραίνεις από όλα αυτά; Ότι το Τζίνσενγκ-Πάναξ κάνει καλό σε όλα; Μάλλον, μπερδεύεσαι.

Μόνο αν πραγματικά κινδυνεύει η ζωή σου, πρέπει να πάρεις Τζίνσενγκ-Πάναξ. Όχι, όποτε νιώθεις ατονία και χρειάζεσαι ενέργεια, για να πας, ας πούμε, στο γυμναστήριο. Ευτυχώς, υπάρχουν πολλές ποικιλίες Τζίνσενγκ που δεν είναι τόσο ισχυρές όσο το Τζίνσενγκ-Πάναξ, κυρίως επειδή πρόκειται για καλλιεργήσιμες ποικιλίες - και όχι για άγριες. Επιπλέον, υπάρχουν και βότανα που προέρχονται από διάφορα μέρη της γης και μοιάζουν στις ιδιότητες με το Τζίνσενγκ, γι’ αυτό τα βαφτίζουν Τζίνσενγκ. Για παράδειγμα, το Μάκα, Lepidium Μeyenii, το λένε και Περουβιανό Τζίνσενγκ, η Κωδωνόπη ή Κωδώνοψι, Codonopsis Pilosula, λέγεται και Τζίνσενγκ του φτωχού... και άλλα.

Ενώ, λοιπόν, όλες οι ποικιλίες Τζίνσενγκ και όλα τα βότανα που βαφτίζονται Τζίνσενγκ είναι πολύ ικανά, ευτυχώς δεν είναι όλα τόσο έντονα διεγερτικά όσο το Τζίνσενγκ-Πάναξ και έτσι, δε θα προκαλέσουν πολύ μεγάλη ζημιά σε περίπτωση που τα καταναλώσεις ενώ δεν τα χρειάζεσαι. Αντίθετα, το Τζίνσενγκ-Πάναξ, που παρεμπιπτόντως δεν θεραπεύει όλες τις ασθένειες, μπορεί να σου προξενήσει μεγάλη ζημιά αν το καταναλώσεις χωρίς λόγο. Αν δεν το χρειάζεται ο οργανισμός σου, π.χ. αν έχεις υψηλή πίεση, αν το παρακάνεις με τη δοσολογία ή με το διάστημα που το λαμβάνεις ή αν το συνδυάσεις με άλλα διεγερτικά, με τον καφέ ή με το μαύρο τσάι, μπορεί να προκαλέσει μεγάλη ανισορροπία στο δίπολο Γιν-Γιανγκ και να σε αρρωστήσει, να προκαλέσει από εμετό μέχρι αιμορραγία ή και να σε σκοτώσει.

Ως βασιλιάς των βοτάνων, το Τζίνσενγκ, δρα καλύτερα μόνο του. Ως εκ τούτου, δεν πρέπει να το συνδυάζεις με άλλα βότανα, κυρίως αν και αυτά είναι ισχυρά διεγερτικά, όπως το μαύρο τσάι και ο καφές. Τέλος, για τον βασιλιά των βοτάνων, θα σου πρότεινα να το χρησιμοποιείς μόνο σε κατεπείγουσες περιπτώσεις, όταν καταρρέει το Τσι  και απειλείται η ζωή σου και όχι αν δε συντρέχει πολύ σοβαρός λόγος υγείας.

Το Τζίντζερ, απ’ την άλλη, ανήκει στην κατηγορία των ταπεινών βοτάνων, γι’ αυτό άλλωστε είναι και πολύ οικονομικό. Καλλιεργείται στη Νότια Ασία, στην Ανατολική Αφρική και στην Καραϊβική και εξάγεται σε όλο τον κόσμο, οπότε είναι πολύ εύκολο να το βρεις. Χρησιμοποιείται στην Κινέζικη Ιατρική, αλλά και στη μαγειρική και στην αρωματοποιία, επειδή εκτός των άλλων, έχει ένα υπέροχο λεμονάτο άρωμα. Μπορείς να το βρεις σε μορφή φρέσκιας ρίζας, σε όλα τα μανάβικα των μεγάλων σούπερ μάρκετ, αλλά και αποξηραμένο με ή χωρίς επικάλυψη ζάχαρης και σε μορφή σκόνης, σε καταστήματα μπαχαρικών.

Το φρέσκο Τζίντζερ είναι Γιανγκ φύσης. Δρα αποτοξινωτικά και αντιεμετικά, στην περίπτωση που κάποια τροφή διαταράξει το περιβάλλον του σπλήνα ή του στομάχου σου. Τροφές Γιν φύσης, όπως τα ψάρια και τα ψαρικά συχνά προκαλούν τέτοιες διαταραχές. Γι’ αυτό οι Κινέζοι, προσθέτουν λεπτοκομμένο Τζίντζερ στα ψάρια και στα ψαρικά, δημιουργώντας έτσι το δίπολο της ισορροπίας Γιν-Γιανγκ στο πιάτο τους. Δοκίμασέ το κι εσύ. Αλλά και στην περίπτωση ναυτίας, όταν ταξιδεύεις, μπορείς να τρίψεις λίγο φρέσκο Τζίντζερ στη γλώσσα σου και να ανακόψεις αμέσως τη ναυτία.

Το φρέσκο Τζίντζερ, να ξέρεις, εισχωρεί στον οργανισμό από το μεσημβρινό του πνεύμονα και του στομάχου. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι θεραπεύει, σε χρόνο ρεκόρ, το κοινό κρυολόγημα. Αν για παράδειγμα κρυολόγησες επειδή τα ρούχα σου βράχηκαν και στέγνωσαν πάνω σου, το μόνο που χρειάζεσαι, πριν καν εμφανιστούν τα συμπτώματα του κρυολογήματος, είναι λίγο φρέσκο Τζίντζερ. Βράσε Τζίντζερ με μαύρη ζάχαρη για 10 λεπτά και πιες το ζεστό. Θα δεις ότι αμέσως, θα αρχίσεις να ιδρώνεις, επειδή το Τζίντζερ αμέσως αρχίζει να διασκορπίζει και να αποβάλει από το σώμα σου τις τοξίνες, το κρύο και τον αέρα. 

Το Τζίντζερ είναι και αντιοξειδωτικό, άρα και αντιγηραντικό. Και σα να μην έφταναν όλα αυτά, συμβάλλει σημαντικά και στη μείωση των φλεγμονών και στη ρύθμιση του προστάτη στους άντρες. Αντενδείκνυται μόνο η παρατεταμένη χρήση του σε μεγάλες ποσότητες τους καλοκαιρινούς μήνες. Ακόμα, το καλοκαίρι, δεν πρέπει να το χρησιμοποιείς ποτέ αποξηραμένο, επειδή σε αυτή τη μορφή δρα θερμαντικά. Στη φρέσκια του μορφή, επειδή είναι έντονα διασκορπιστικό, μάλλον δροσίζει, παρά θερμαίνει τόσο το χειμώνα όσο και το καλοκαίρι. Γι’ αυτό μπορείς να το χρησιμοποιείς φρέσκο, για να ρίξεις τον πυρετό το χειμώνα αλλά και για να μην παθαίνεις ηλίαση το καλοκαίρι.

Γενικά, όπως μπορεί να παρατήρησες ήδη, άλλος έχει το όνομα και άλλος έχει τη χάρη. Ο τίτλος πανάκεια, ανήκει μεν στο Τζίνσενγκ-Πάναξ, θα μπορούσε όμως κάλλιστα να ανήκει και στο ταπεινό Τζίντζερ, που έχει τόσες χάρες. Δε νομίζεις; Σημαντικότερο όλων όμως είναι να καταλάβεις ότι τα δύο παραπάνω βότανα, όπως και όλα τα βότανα ανεξαιρέτως, δεν πρέπει να λαμβάνονται αλόγιστα. Όταν λαμβάνεις ένα βότανο, θα πρέπει να στοχεύεις στο δίπολο ισορροπίας που δημιουργείται ανάμεσα σε εσένα και στο βότανο. Στον ένα πόλο θα πρέπει να είσαι εσύ και στον άλλο πόλο να είναι το βότανο. Αυτή είναι η περίφημη ισορροπία Γιν-Γιανγκ. Κάθε βότανο, από τη φύση του είναι είτε Γιν, είτε Γιανγκ. Αλλά και κάθε ασθένεια έχει φύση Γιν ή Γιανγκ.  Το βότανο πρέπει να μπορεί να συμπληρώνει αυτό που σου λείπει ώστε να προκύπτει το Γιν-Γιανγκ. Διαφορετικά, δεν το χρειάζεσαι. Καταλαβαίνεις;

Τα βότανα, λοιπόν, δρουν συμπληρωματικά και μόνον έτσι. Συμπληρώνουν δηλαδή, αυτό που σου λείπει. Γι’ αυτό, ένα βότανο που κάνει καλό σε μένα, δεν είναι βέβαιο ότι θα κάνει καλό και σε σένα. Γι’ αυτό, μην παίρνεις ό,τι σου λένε πως κάνει καλό γενικώς και αορίστως. Το ζητούμενο είναι να κάνει καλό σε σένα, στη δεδομένη συνθήκη. Αν η ιδιοσυγκρασία σου και η φύση της ασθένειάς σου είναι Γιανγκ, το βότανο που θα σε ισορροπήσει, θα είναι οπωσδήποτε Γιν. Το να πάρεις, τότε, ένα Γιανγκ βότανο, ακόμα κι αν αυτό θεωρείται πανάκεια, όπως το Τζίνσενγκ-Πάναξ, δεν πρόκειται να σε θεραπεύσει. Αντίθετα, θα χειροτερέψει την ασθένειά σου ή θα προκαλέσει άλλες ανισορροπίες. Δεν είναι λογικό;

Το ποιο βότανο μπορεί να σου κάνει καλό και ποιο όχι, εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Πρέπει πάντα να συνυπολογίζεται η φύση της ανισορροπίας, δηλαδή της ασθένειάς σου, η ιδιοσυγκρασία σου, η φύση του βοτάνου και πολλά-πολλά άλλα. Γι’ αυτό, αν δε γνωρίζεις αρκετά για κάποιο βότανο, θα πρέπει να ζητάς τη γνώμη ειδικού.

ΣΥΜΒΟΥΛΗ ΚΑΛΗΣ ΥΓΕΙΑΣ

Να θυμάσαι πως ένα βότανο που κάνει καλό σε εμένα, μπορεί να κάνει κακό σε εσένα και πως βότανο, κατάλληλο διά πάσαν νόσον και πάσαν μαλακίαν, δεν υπάρχει. Μην επιλέγεις ένα βότανο ανάλογα με τη φήμη του. Μην επιλέγεις το βότανο που είναι στη μόδα. Κάνε πιο σοφές επιλογές για την υγεία σου. Και μην ξεχνάς πως στόχος σου είναι το Γιν-Γιανγκ, δηλαδή η ισορροπία.