Άνοιξε την καρδιά σου

Όταν ο ιερέας σου λέει, “Ανοιξέ μου την καρδιά σου, τέκνο μου”, εννοεί ‘‘εμπιστεύσου με και εξομολογήσου”. Σωστά; Άρα, όταν ανοίγεις την καρδιά σου, εμπιστεύεσαι, μιλάς, μοιράζεσαι. Θα σου έχει συμβεί να μην εμπιστεύεσαι κάποιον, ε; Τι κάνεις τότε; Φαντάζομαι πως μιλάς όσο γίνεται λιγότερο, ενώ σε καμία περίπτωση, δεν του αποκαλύπτεις τα μυστικά σου, ούτε φυσικά το πώς αισθάνεσαι. Έτσι δεν είναι; Δηλαδή, δεν ανοίγεσαι, δεν του ανοίγεις την καρδιά σου. 

  

Σκέψου τώρα αυτό. Όταν χαίρεσαι πραγματικά, γελάς με την καρδιά σου. Όταν συμπαθείς κάποιον, μιλάς ακατάπαυστα. Όταν δε συμπαθείς κάποιον, μιλάς πολύ λίγο ή καθόλου. Γιατί; Οι ερωτευμένοι έφηβοι ζωγραφίζουν κατακόκκινες καρδούλες. Δε ζωγραφίζουν πράσινα συκώτια, ούτε μπλε νεφρούς. Γιατί; Η λέξη ‘καρδιά’ σου φέρνει στο νου το κόκκινο  της φωτιάς, το καλοκαίρι και τον έρωτα. Λογικό, θα μου πεις. Γιατί όμως το βρίσκεις λογικό; Ποιες νευροσυνάψεις έχουν γίνει στον εγκέφαλό σου, ώστε να το θεωρείς λογικό;  Και μήπως δεν είναι μόνο λογικό αλλά και σημαντικό να θυμάσαι ότι υπάρχει κάποια σχέση ανάμεσα στην καρδιά, τη φωτιά, το κόκκινο, τη γλώσσα και το καλοκαίρι;

Αν αναζητήσεις τη σημασία της λέξης ανοιχτόκαρδος, στο Βικιλεξικό, θα διαβάσεις πως είναι ο εξωστρεφής, ο αισιόδοξος, αυτός που έχει καλή διάθεση και κατανόηση για τους άλλους, αυτός που είναι συνήθως κεφάτος, χαμογελαστός και καθόλου μεμψίμοιρος. Ωραία. Αυτός είναι ο ανοιχτόκαρδος. Ξεκάθαρο. Γιατί όμως δεν υπάρχει ο αντίθετος όρος; Γιατί δεν υπάρχει η λέξη ’κλειστόκαρδος’; Μήπως η καρδιά μπορεί μόνο να ανοίγει και όχι να κλείνει; Ή μήπως έχει να κάνει με τη συνείδηση όλο αυτό; Μήπως δηλαδή η καρδιά μπορεί να ανοίγει συνειδητά και κατά βούληση, αλλά να κλείνει μόνο ασυνείδητα;

Οι Ινδοί πιστεύουν πως η καρδιά ανοίγει συνειδητά και κατά βούληση με τη γιόγκα. Μία στάση που πιστεύεται ότι ανοίγει την καρδιά είναι η satsyasana, η στάση του ψαριού. Για να πάρεις αυτή τη θέση, αν είσαι αρχάριος, τυλίγεις μία κουβέρτα, σα να θέλεις να φτιάξεις ένα κύλινδρο και ξαπλώνεις με τη σπονδυλική σου στήλη να εφάπτεται στην κουβέρτα, αφήνοντας τα χέρια να πέσουν ανάλαφρα στο πάτωμα. Μένοντας σε αυτή τη θέση, επιτρέπεις στην καρδιά σου να ανοίξει, αρχικά σε υλικό επίπεδο και στη συνέχεια, σε πνευματικό και σε ψυχικό επίπεδο.

Οι γιατροί της Κινέζικης ιατρικής απ’ την άλλη, συμφωνούν πως αυτή η στάση είναι πολύ αποτελεσματική, γιατί επιδρά στους Σάο Γιν μεσημβρινούς, του πνεύμονα, της καρδιάς και του περικαρδίου, τρέφοντας το τσι βαθιά, χωρίς κόπο και επιτρέποντας τόσο στην καρδιά, όσο και στον πνεύμονα να ανοίξουν αβίαστα.

Πιστεύουν δε, όπως και οι Ινδοί γκουρού άλλωστε, πως οι μαύρες σκέψεις και τα αρνητικά συναισθήματα κάνουν την καρδιά να συστέλλεται, άρα να κλείνει. Κατά τους Κινέζους γιατρούς, αυτό συμβαίνει επειδή η καρδιά συνδέεται με τον εγκέφαλο. Γι’ αυτό, όχι μόνο οι σκέψεις, αλλά ακόμα και οι λέξεις που χρησιμοποιείς πιο συχνά, έχουν τη δύναμη να σε αρρωσταίνουν ή να σε θεραπεύουν, αναλόγως της ποιότητάς τους.

Τις περισσότερες σκέψεις όμως που κάνεις και τις περισσότερες λέξεις που λες, τις επιλέγεις μέσω νευροσυνάψεων, δηλαδή μάλλον ασυνείδητα.  Μπορεί λοιπόν γι’ αυτό να μην υπάρχει η λέξη ’κλειστόκαρδος’. Επειδή, συνειδητά δε θα ήθελες ποτέ να κλείσεις την καρδιά σου. Για να είσαι υγειής, η καρδιά σου πρέπει να είναι ανοιχτή, πρέπει να είσαι ανοιχτόκαρδος, όχι ’κλειστόκαρδος’...

Στις Βασικές Αρχές της Κινέζικης Ιατρικής αναφέρεται πως η γλώσσα είναι η ρίζα της καρδιάς και ότι η καρδιά ανοίγει στη γλώσσα. Να γιατί όταν νιώθουμε όμορφα και χαλαρά με την παρέα κάποιου, γινόμαστε πιο ομιλητικοί. Αυτό εξηγεί και γιατί ο παθολόγος ελέγχει τη γλώσσα σου πριν βγάλει διάγνωση. Αφού η γλώσσα σου μπορεί να του δείξει την κατάσταση της καρδιάς σου. Εξηγεί ακόμα και γιατί όταν ερωτεύεσαι έχεις την ανάγκη να φιληθείς στο στόμα και δε σου αρκεί ένα φιλί στο μάγουλο. Ίσως να εξηγεί και γιατί τα σκυλιά γλύφουν τα αφεντικά τους, προκειμένου να εκφράσουν την αγάπη και την αφοσίωσή τους.

Η εποχή της καρδιάς, λένε οι γιατροί της Κινέζικης ιατρικής, πως είναι το καλοκαίρι. Το χρώμα, λένε, που αγαπά η καρδιά είναι το κόκκινο, το στοιχείο της είναι η φωτιά και το συναίσθημα που την τρέφει είναι η χαρά. Θα μου πεις, κι ένα μικρό παιδί τα ξέρει αυτά. Ναι, πράγματι. Νοητικά, όλοι τα γνωρίζουμε αυτά από παιδιά. Το ζήτημα είναι κατά πόσο τα εφαρμόζουμε συνειδητά στην καθημερινότητά μας. Βλέπεις, την καθημερινότητα την ορίζει η επανάληψη και η συνήθεια.

Η επανάληψη και η συνήθεια δημιουργούν την τάση, την προδιάθεση, την ανισορροπία και τελικά την ασθένεια. Αλλά η επανάληψη και η συνήθεια δίνουν και την τάση για ισορροπία και τελικά την καλή υγεία. Εσύ, και μόνον εσύ, επιλέγεις την τάση και την κατεύθυνση. Θα μου πεις, την καθημερινότητά σου την ορίζει κυρίως το επάγγελμά σου και η οικογενειακή σου κατάσταση, όχι οι επιλογές σου. Θα σου πω ότι το επάγγελμα και η οικογενειακή σου κατάσταση, μετά τα 18, διαμορφώθηκαν από τις επιλογές σου. Αλλά και κάθε νέα μέρα διαμορφώνεται από τις επιλογές σου. 

Ας πούμε, για παράδειγμα, ότι είσαι άνω των 48 και ζεις μόνος, είτε γιατί δεν παντρεύτηκες ποτέ, είτε γιατί παντρεύτηκες και χώρισες. Γνωρίζεις καλά το συσχετισμό καρδιά-καλοκαίρι-χαρά-φωτιά, αλλά στην καθημερινότητά σου, ακόμα και τους καλοκαιρινούς μήνες, είσαι αναγκασμένος να δουλεύεις για 8 ώρες τη μέρα σε ένα μικρό και στενάχωρο γραφείο. Όταν γυρίζεις στο σπίτι, νιώθεις μόνος, κουρασμένος και αξιολύπητος. Αυτά τα συναισθήματα σου γεννούν κι άλλες αρνητικές σκέψεις. Συνήθως, ανοίγεις καμιά κονσέρβα για μεσημεριανό. Στα συστατικά της διαβάζεις: ζάχαρη, αλάτι, πιπέρι, τσίλι και διάφορα άλλα ακαταλαβίστικα. Τρως μπροστά στην τηλεόραση, παρακολουθώντας τις πιο θλιβερές ειδήσεις της ημέρας και ολοκληρώνεις το γεύμα σου με ένα-δυο ποτηράκια κρασί γιατί πιστεύεις ότι αυτό σε χαλαρώνει από το στρες της ημέρας.

Να το φιλοσοφήσουμε λίγο; Δες το παραπάνω σενάριο σα νοητικό πείραμα. Έχεις την περιγραφή μιας εξωπραγματικής, ας πούμε, κατάστασης και τη διατύπωση μιας θεωρητικής υπόθεσης. Δε μένει παρά η δοκιμή της υπόθεσης.  Αν δοκίμαζες λοιπόν να υιοθετήσεις την παραπάνω συμπεριφορά, τι πιστεύεις ότι θα συνέβαινε; Αργά ή γρήγορα θα εμφάνιζες κάποιου είδους ανισορροπία στην καρδιά σου ή και σε άλλα ζωτικά σου όργανα, δεν είναι έτσι; Δεν είναι λογικό και αναμενόμενο αυτό; Θα εμφάνιζες δηλαδή κάποια ασθένεια.

Δεν αρκεί λοιπόν να γνωρίζεις κάποια πράγματα θεωρητικά. Χρειάζεται και η συνειδητή εφαρμογή τους σε καθημερινή βάση. Θα μου πεις, ‘‘μερικές φορές δε γίνεται αλλιώς’’. Θα σου πω, ‘‘βλέπεις κάτι στο νοητικό πείραμα-σενάριο που δεν είναι επιλογή σου;’’

Λένε πως ο Ιπποκράτης πριν αναλάβει τη θεραπεία ενός ασθενή, δεν του αποκάλυπτε αμέσως τη διάγνωσή του, αλλά τον ρωτούσε προηγουμένως: ‘Είσαι διατεθειμένος να σταματήσεις να κάνεις αυτό που σε αρρώστησε;’ Αν η απάντηση ήταν αρνητική, ο Ιπποκράτης δεν έμπαινε στον κόπο να αναλάβει τη θεραπεία του ασθενή. Καταλαβαίνεις γιατί, έτσι δεν είναι;

Εξακολουθώ. Αν σε ρωτήσω ποια είναι η πιο κατάλληλη εποχή για παιχνίδι, χαρά και έρωτα, θα πεις το καλοκαίρι. Αν σε ρωτήσω ποιο φρούτο σου θυμίζει καλοκαίρι, θα πεις το καρπούζι. Αν σε ρωτήσω τι χρώμα είναι η φωτιά, θα πεις κόκκινο. Αν σου πω ότι η φωτιά είναι κρύα, θα μου πεις ότι δεν ξέρω τι λέω.  Αν είναι έτσι, τότε ήδη γνωρίζεις κάποιες θεωρίες των βασικών αρχών της Κινέζικης Ιατρικής. Τη σύνδεση, αναρωτιέμαι, την κάνεις; Το πώς μπορείς να χρησιμοποιήσεις αυτή τη γνώση για την υγεία σου, το αντιλαμβάνεσαι;

Εξηγώ αμέσως τι εννοώ. Το καλοκαίρι είναι ιδανική εποχή για να τρέφεσαι κυρίως με κόκκινα φρούτα και να αποφεύγεις τα καρυκεύματα όπως το πιπέρι ή το τσίλι, που καίνε και ως εκ τούτου, ανεβάζουν τη θερμοκρασία στο σώμα σου. Το καλοκαίρι είναι η εποχή της φωτιάς, διότι είναι η εποχή που ο ήλιος καίει και γι’ αυτό η θερμοκρασία στο σώμα σου ανεβαίνει, εξαιτίας της ανόδου της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος φυσικά. Το να προσθέτεις επιπλέον φωτιά μέσω της τροφής ή με οποιονδήποτε άλλο τρόπο στο σώμα σου, δεν είναι καθόλου έξυπνο. Πολύ υψηλή θερμοκρασία στο σώμα σου, ισούται με πυρετό και ο πυρετός προκαλεί έλλειψη σθένους, δηλαδή α-σθένεια.

Για να μαγειρέψεις την τροφή σου, χρειάζεσαι φωτιά. Δεν έχει σημασία αν καις ξύλα ή αν χρησιμοποιείς την ηλεκτρική κουζίνα ή το φούρνο. Σημασία έχει ότι προσθέτεις φωτιά στην τροφή σου την ώρα που τη μαγειρεύεις. Δεν είναι σχήμα λόγου αυτό. Το καλοκαίρι λοιπόν, οφείλεις να αποφεύγεις τα μαγειρεμένα φαγητά και να τρως κυρίως ωμές τροφές, όπως για παράδειγμα, σαλάτες. Ομοίως, τους καλοκαιρινούς μήνες, πρέπει να αποφεύγεις τα οινοπνευματώδη ποτά. Ελπίζω να αντιλαμβάνεσαι γιατί.

Φρούτα και λαχανικά, τα οποία είναι κρύας φύσης, είναι η πιο ιδανική τροφή για την πιο θερμή εποχή του χρόνου. Και φυσικά, νερό – αφού το νερό σβήνει τη φωτιά. Ούτε αυτό είναι σχήμα λόγου. Και για να ολοκληρώσουμε με τις διατροφικές επιλογές του καλοκαιριού, καλό είναι να αποφεύγεις και το κρέας, το οποίο είναι θερμής φύσης. Να τρως κυρίως ψάρι και θαλασσινά. Αυτά είναι κρύας φύσης και επομένως, κατάλληλα για τις μέρες που η θερμοκρασία του περιβάλλοντος είναι υψηλή.

Βέβαια, εκτός από τη διατροφή σου, σημαντικό ρόλο παίζουν και άλλες καθημερινές σου συνήθειες. Το καλοκαίρι πρέπει να βγαίνεις συχνότερα έξω, στη φύση, να συναναστρέφεσαι κόσμο, να μιλάς, να γελάς. Να θυμάσαι πως η καρδιά αγαπάει το χα-χα του εγκάρδιου γέλιου. Αυτό την τρέφει, αυτό τη θεραπεύει. Γι’ αυτό, όταν γελάς, να γελάς με την καρδιά σου. Να γελάς με χα-χα. Να γελάς... για την καρδιά σου.  

Ακόμα να θυμάσαι πως αρκεί μία ασυνείδητη, μαύρη σκέψη και ένα ασυνείδητο, αρνητικό συναίσθημα για να κλείσει η καρδιά σου σχεδόν αυτόματα. Η κλειστή καρδιά σε κάνει κακόκεφο και μεμψίμοιρο, η ανοιχτή καρδιά σε κάνει ευγενικό και πρόσχαρο. Η κλειστή καρδιά προκαλεί ανισσοροπία και ασθένεια. Η ανοιχτή καρδιά επαναφέρει την ισορροπία και διατηρεί την καλή υγεία.

Λοιπόν, τι λες; Θα ανοίξεις την καρδιά σου, τέκνο μου;

ΣΥΜΒΟΥΛΗ ΚΑΛΗΣ ΥΓΕΙΑΣ

Μετά μουσικής...